Formy opodatkowania działalności gospodarczej

Założenie własnej działalności gospodarczej to duża decyzja, która wiąże się z wieloma aspektami, w tym z wyborem odpowiedniej formy opodatkowania. W 2024 roku przedsiębiorcy mają do wyboru kilka form, które mogą znacznie wpłynąć na ich zobowiązania podatkowe. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przegląd dostępnych opcji oraz wskazówki, jak dokonać najlepszego wyboru dla swojej firmy.

1. Skala podatkowa (zasady ogólne)

Skala podatkowa to jedna z najczęściej wybieranych form opodatkowania w Polsce. Polega ona na opodatkowaniu dochodu według progresywnej skali podatkowej. W 2024 roku wygląda to następująco:

• Dochód do 120 000 zł: 12% minus kwota zmniejszająca podatek (3 600 zł)
• Dochód powyżej 120 000 zł: 10 800 zł plus 32% nadwyżki ponad 120 000 zł

Zalety:

• Możliwość korzystania z ulg podatkowych, takich jak ulga na dzieci czy ulga na darowizny.
• Kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł.
• Możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem, co może obniżyć wysokość zobowiązań podatkowych.
• Prawo do rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
• Możliwość skorzystania z kredytu podatkowego.
• Prawo do pomniejszenia osiągniętych przychodów o poniesione koszty uzyskania przychodów.
• Prawo do rozliczenia wszystkich przychodów opodatkowanych skalą podatkową na jednym zeznaniu rocznym.
• Możliwość odliczenia od przychodu poniesionych kosztów podatkowych.

Wady:

• Po przekroczeniu 120 000 zł dochodu stawka podatku wzrasta do 32%.
• Konieczność prowadzenia Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów lub pełnej księgowości.
• Wymaga większej ilości formalności związanych z dokumentacją firmową.
• Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej.

2. Podatek liniowy

Podatek liniowy charakteryzuje się stałą stawką podatku dochodowego w wysokości 19%, niezależnie od wysokości dochodu.

Zalety:

• Jedna stawka podatku, niezależnie od wysokości dochodu (19%).
• Dochody opodatkowane liniowo nie wpływają na stawkę podatku od dochodów opodatkowanych według skali podatkowej (12%/32%).
• Prostsze obliczanie podatku dzięki stałej stawce.
• Możliwość odliczenia poniesionych kosztów podatkowych.
• Możliwość odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej do limitu 11 600 zł w skali roku (w 2024 roku).

Wady:

• Brak prawa do większości ulg podatkowych.
• Brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem.
• Brak możliwości wspólnego rozliczenia z dzieckiem (jako osoba samotnie wychowująca dziecko).
• Brak kwoty wolnej od podatku.

Zaliczki na podatek dochodowy: Podobnie jak w przypadku skali podatkowej, przedsiębiorcy płacą zaliczki na podatek dochodowy w systemie miesięcznym lub kwartalnym. Zaliczki te są obliczane na podstawie dochodu uzyskanego w danym okresie.

3. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ryczałt to forma opodatkowania, w której przedsiębiorca płaci podatek od przychodu według określonych stawek. Wysokość stawki zależy od rodzaju prowadzonej działalności i może wynosić: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15% oraz 17%.

Ta forma opodatkowania nie jest dostępna dla każdego przedsiębiorcy. Możliwość korzystania z ryczałtu mają osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (w tym spółki cywilne i jawne osób fizycznych), jeśli w roku poprzedzającym rok podatkowy:

• Uzyskały przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 2 mln euro (w 2024 roku limit ten wynosi 9 218 200 zł).
• Uzyskały przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki nie przekroczyła 2 mln euro.

Ryczałt jest również dostępny dla osób rozpoczynających działalność w danym roku podatkowym, które nie korzystają z karty podatkowej – niezależnie od wysokości osiąganych przychodów.

Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym określa również działalności, które nie mogą korzystać z tej formy opodatkowania (art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym).

Zaliczki na podatek dochodowy: Przy ryczałcie przedsiębiorcy również wpłacają zaliczki na podatek dochodowy, jednak wysokość zaliczek opiera się na przychodach, a nie dochodach. Zaliczki są płacone miesięcznie lub kwartalnie.

Zalety:

• Prosta forma rozliczenia: podatek płacony jest od przychodu, bez konieczności rozliczania kosztów uzyskania przychodu.
• Niższe stawki podatkowe w porównaniu do innych form opodatkowania, szczególnie w przypadku działalności, które nie generują wysokich kosztów.

Wady:

• Brak możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu, co może być niekorzystne dla niektórych przedsiębiorców.
• Ograniczenia dotyczące rodzaju działalności, która może być opodatkowana ryczałtem.

W przypadku wyboru ryczałtu, przedsiębiorcy muszą spełnić dodatkowe wymogi formalne, takie jak:

• Posiadanie i przechowywanie dowodów zakupu,
• Prowadzenie wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
• Sporządzanie wykazu składników majątku w przypadku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

4. Karta podatkowa (brak możliwości wyboru)

Karta podatkowa jest jedną z najbardziej uproszczonych form opodatkowania, jednak jest dostępna tylko dla wybranych rodzajów działalności. W jej ramach przedsiębiorca płaci podatek w stałej wysokości określonej przez urząd skarbowy, niezależnie od osiąganych przychodów czy kosztów.

Karta podatkowa przeznaczona jest jedynie dla tych podatników, którzy prowadzą rodzaj działalności określony w art. 23 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

W ramach Polskiego Ładu karta podatkowa została zlikwidowana dla przedsiębiorców, którzy rozpoczynają działalność gospodarczą w 2022 roku lub decydują się na zmianę formy opodatkowania.

Zalety:

• Prosta forma rozliczenia: stała kwota podatku, brak potrzeby prowadzenia ewidencji przychodów i kosztów.
• Brak obowiązku prowadzenia KPiR.
• Stabilność i przewidywalność wysokości zobowiązań podatkowych.

Wady:

• Ograniczony wybór dla rodzaju działalności.
• Brak możliwości odliczeń i ulg podatkowych.

Jak dokonać wyboru najlepszej formy opodatkowania?

Wybór odpowiedniej formy opodatkowania zależy od wielu czynników, w tym wysokości dochodów, rodzaju prowadzonej działalności oraz indywidualnych potrzeb i preferencji przedsiębiorcy. Przy podejmowaniu decyzji warto uwzględnić kilka kluczowych aspektów:

Po pierwsze, należy dokładnie przeanalizować dochody i koszty działalności. Jeśli Twoja firma generuje wysokie koszty, korzystne może być wybranie formy opodatkowania, która pozwala na ich odliczenie, takie jak skala podatkowa czy podatek liniowy.

Kolejnym ważnym czynnikiem jest możliwość skorzystania z ulg i odliczeń. Jeżeli planujesz korzystać z ulg podatkowych lub chcesz skorzystać z opcji wspólnego rozliczenia z małżonkiem, skala podatkowa może być bardziej korzystna.

Jeżeli preferujesz prostsze rozwiązania księgowe, rozważ formy opodatkowania takie jak ryczałt lub karta podatkowa. Należy jednak pamiętać o ograniczeniach i dostępnych stawkach tych form opodatkowania.

Na koniec, zawsze warto skonsultować się z doradcą podatkowym, który pomoże w dokonaniu najlepszego wyboru, uwzględniając specyfikę Twojej działalności.

Potrzebujesz więcej informacji?

Skontaktuj się z nami!

Nasze biuro rachunkowe FPD oferuje kompleksowe usługi księgowe i doradztwo podatkowe dostosowane do potrzeb Twojej firmy. Posiadamy szerokie doświadczenie w obsłudze zarówno małych, jednoosobowych działalności, jak i większych przedsiębiorstw. Nasza oferta obejmuje również usługi kadrowo-płacowe na najwyższym poziomie. Niezależnie od wielkości Twojej firmy, nasza księgowa zapewni pełne wsparcie w zakresie prowadzenia księgowości oraz optymalizacji podatkowej. Jeśli szukasz sprawdzonego partnera do prowadzenia księgowości w Kielcach lub online, nasze biuro doradztwa podatkowego jest do Twojej dyspozycji.

Zaufaj naszemu doświadczeniu – nasi specjaliści z zakresu księgowości, doradztwa podatkowego i usług kadrowych w Kielcach są gotowi pomóc w rozwoju Twojego biznesu. Oferujemy również księgowość dla firm jednoosobowych, gwarantując pełną obsługę i profesjonalizm.